Op vakantie leer je soms de mooiste lessen. Dat merkte ik afgelopen zomer in Luxemburg, toen ik met mijn gezin door een druk stadsstraatje liep. Het was warm, iedereen bewoog in een ontspannen ritme, en ik was vooral aan het kijken. Naar mensen, naar gewoontes: iets wat veel fondsenwervers herkennen, want observeren zit in ons vak.
Aan de rand van een plein stond een man. Niet opvallend, geen uitgewerkt verhaal. Alleen een groot kartonnen bord. Daarop stond, in grote zwarte letters: “For weed and beer”. Ik moest glimlachen. Niet omdat ik zijn doel nastreef, maar omdat de boodschap zó ongefilterd eerlijk was dat je er niet omheen kon. Geen dramatisch verhaal, geen verborgen hint naar een groter probleem. Gewoon een kristalheldere propositie.
En terwijl ik doorliep, bleef één gedachte hangen: wat is eigenlijk het verschil tussen crowdfunding en bedelen?
Van straat naar sector
Die vraag liet me niet los. In fondsenwerving helpen we organisaties om hun plannen te delen, hun impact zichtbaar te maken en mensen uit te nodigen om bij te dragen. Crowdfunding lijkt op het eerste gezicht een professionele vorm van vragen om steun: er is een plan, een belofte, een verhaal. Tenminste: meestal.
Na wat zoeken las ik een kort artikel dat dit idee mooi verwoordde: het verschil tussen bedelen en crowdfunding zit vaak in de aanwezigheid van een plan, een heldere structuur of een belofte richting de gever. Maar ook daar las ik tussen de regels door dat dit niet altijd het geval is. Sommige campagnes zijn net zo vaag of wollig als een kartonnen bord zonder tekst.
En dat bracht me terug naar die man in Luxemburg. Misschien had hij geen plan, maar hij had wel iets wat veel campagnes missen: radicale eenvoud.
Wat eenvoud zichtbaar maakt
In de non-profitsector werken we hard om onze waarde uit te leggen. Soms zo hard, dat de boodschap onnodig complex wordt. We gebruiken woorden die niet iedereen begrijpt. Denk aan termen als ‘capaciteitsopbouw’, ‘duurzame transitie’ of ‘structurele interventie’. Het zijn belangrijke concepten, maar ze helpen niet altijd om snel duidelijk te maken wat je vraagt of waarom het ertoe doet.
Tegelijkertijd vermijden we soms de directe waarheid. Dat een deel van de opbrengst naar salarissen gaat. Dat goede organisatiekracht geld kost. Dat impact maken vraagt om investeren in mensen, systemen en tijd.
Het gevolg: de uitleg wordt langer, de boodschap minder helder. En transparantie maakt plaats voor voorzichtigheid.
Wat mij aan dat kartonnen bord raakte, was precies het tegenovergestelde: geen verborgen boodschap, geen verfraaide taal. Alleen een eerlijk doel, of je het er nu mee eens bent of niet. En eerlijkheid creëert vertrouwen, zelfs wanneer het onderwerp niet aansluit bij je waarden. Wolligheid creëert afstand.
De kartonnen-bord-test
Die gedachte kan helpen bij fondsenwerving. Wat blijft er over als je jouw boodschap terugbrengt tot de kern?
Probeer eens het volgende gedachte-experiment:
Als je jouw huidige campagne op één stuk karton moest schrijven — te lezen in drie seconden — wat zou er dan op komen?
Niet alle nuance past daarop. Dat hoeft ook niet. Maar het dwingt je om terug te gaan naar de essentie:
- wat vraag je?
- waarom is dat waardevol?
- en is het in één oogopslag te begrijpen?
In mijn werk zie ik dat organisaties die deze oefening doen, automatisch scherper communiceren. Formuleringen worden rustiger, doelen duidelijker en het gesprek met donateurs eerlijker. Het maakt fondsenwerving niet alleen effectiever, maar ook prettiger. Zowel voor gevers én voor de organisatie zelf.
Terug naar de kern: helder communiceren in fondsenwerving
De onverwachte les uit Luxemburg was simpel, maar waardevol: de kracht zit niet altijd in wát je vraagt, maar vaak in hóe je het vraagt. Transparante, heldere communicatie maakt een verschil. Niet door te simplificeren wat complex is, maar door eerlijk en rustig te zeggen waar het werkelijk om gaat. Of je werkt aan een grote campagne, een jaarplan of een fondsenwervende actie: helderheid schept vertrouwen. En vertrouwen is de basis waarop donateurs bereid zijn om te geven.